स्वातंत्र्यसैनिक राजगुरु यांच्या जयंतीनिमित्त त्यांच्या विषयी जाणून घ्या...
क्रांतिकारक म्हटलं कि सुरुवातीच्या काही नावात येणार नाव म्हणजे शिवराम हरी राजगुरू. २३ मार्च १९३१ रोजी देशासाठी फासावर जाणाऱ्या शहीद भगतसिंग, शहीद सुखदेव आणि शहीद राजगुरू यांच्या आठवणीत संपूर्ण देश २३ मार्चला ‘शहीद दिवस’ म्हणून ओळखतो. शहीद राजगुरू यांचा जन्म २४ ऑगस्ट १९०८ साली महाराष्ट्रातील खेड, जिल्हा पुणे येथे झाला. त्यांचे पूर्णनाव शिवराम हरी राजगुरू असे होते. लहानपणापासून क्रांतिकारी विचारांनी प्रभावित असलेले राजगुरू संस्कृत शिकण्यासाठी वाराणसी येथे गेले. येथेच चंद्रशेखर आझाद यांच्या व्यक्तिमत्वाचा प्रभाव राजगुरूंवर पडला.
राजगुरूजींनी या संघटनेचे सदस्य म्हणून पंजाब, आग्रा, लाहोर आणि कानपूर या शहरांमध्ये लोकांना त्यांच्या संस्थेशी जोडण्यासाठी काम केले होते. त्याच वेळी, राजगुरुजी हे अल्पावधीतच भगतसिंगजींचे जवळचे मित्र बनले होते आणि दोन्ही वीरांनी अनेक ब्रिटीशविरोधी चळवळींमध्ये सहकार्य केले होते.
ऑक्टोबर 1928 मध्ये सायमन कमिशनच्या विरोधात झालेल्या आंदोलनात ब्रिटीश पोलिसांनी आंदोलकांवर लाठीचार्ज केला आणि ज्येष्ठ नेते लाला लजपत राय गंभीर जखमी झाले. अत्याधिक मारहाणीमुळे, लाला त्याच्या जखमांना बळी पडले, ज्यामुळे क्रांतिकारकांच्या हृदयात सूडाची भावना निर्माण झाली. 18 डिसेंबर 1928 रोजी, फिरोजपूर, लाहोर येथे, एक नियोजित बदला लागू करण्यात आला ज्यामुळे पोलीस उपअधीक्षक, जे.पी. साँडर्स यांची हत्या झाली. शिवराम राजगुरू, सुखदेव थापर यांच्यासह, या हल्ल्याचे नेतृत्व करणारे महान भगतसिंग यांचे सहकारी होते. त्यानंतर राजगुरू नागपुरात अज्ञातवासात गेले. आरएसएस कार्यकर्त्याच्या घरी आश्रय घेत असताना त्यांनी डॉ. के.बी. हेडगेवार यांचीही भेट घेतली. पुण्याला जाताना मात्र शिवरामला अखेर अटक करण्यात आली. तेव्हा भगतसिंग, शिवराम राजगुरू आणि सुखदेव थापर यांना त्यांच्या गुन्ह्यासाठी दोषी ठरवून फाशीची शिक्षा सुनावण्यात आली. 23 मार्च 1931 रोजी तीन शूर क्रांतिकारकांना फाशी देण्यात आली, तर त्यांच्या मृतदेहांवर सतलज नदीच्या काठावर अंत्यसंस्कार करण्यात आले. शिवराम राजगुरू शहीद झाले तेव्हा ते केवळ 23 वर्षांचे होते; तथापि, भारताच्या स्वातंत्र्यासाठी त्यांनी केलेल्या पराक्रमासाठी आणि त्यांच्या जीवनाच्या समर्पणासाठी ते भारतीय इतिहासाच्या पानांमध्ये नेहमीच स्मरणात राहतील.
शहीद राजगुरू यांच्या जीवनचरित्रावर काही सुविचार
“करतो संहार इंग्रजांचा ठायी ठायी झुकते माझे हे मस्तक तुज पायी”
“नमन माझे त्या देशभक्तांना आलिंगन दिले ज्यांनी मृत्यूला, स्वातंत्र्य मिळवून दिले देशाला कोटी-कोटी वंदन माझे त्या विरपुत्रांना”
“जे देशा साठी लढले, ते अमर हुतात्मे झाले ”
राजगुरू जी वाराणसीमध्ये शिकत होते तेव्हा ते आपल्या देशातील काही क्रांतिकारकांना भेटले. ज्यांनी आपला देश इंग्रजांपासून मुक्त करण्यासाठी लढा दिला. या क्रांतिकारकांना भेटल्यानंतर राजगुरूजी आपल्या देशाला मुक्त करण्याच्या लढ्यात सामील झाले आणि ते १९२४ मध्ये हिंदुस्थान सोशालिस्ट रिपब्लिकन असोसिएशन (HSRA) मध्ये सामील झाले. चंद्रशेखर आझाद, भगतसिंग, सुखदेव थापर आणि इतर क्रांतिकारक नेत्यांनी स्थापन केलेली ही क्रांतिकारी संघटना होती. . देशाचे स्वातंत्र्य सुनिश्चित करणे हे HSRA चे एकमेव ध्येय होते.
राजगुरूजींनी या संघटनेचे सदस्य म्हणून पंजाब, आग्रा, लाहोर आणि कानपूर या शहरांमध्ये लोकांना त्यांच्या संस्थेशी जोडण्यासाठी काम केले होते. त्याच वेळी, राजगुरुजी हे अल्पावधीतच भगतसिंगजींचे जवळचे मित्र बनले होते आणि दोन्ही वीरांनी अनेक ब्रिटीशविरोधी चळवळींमध्ये सहकार्य केले होते.
ऑक्टोबर 1928 मध्ये सायमन कमिशनच्या विरोधात झालेल्या आंदोलनात ब्रिटीश पोलिसांनी आंदोलकांवर लाठीचार्ज केला आणि ज्येष्ठ नेते लाला लजपत राय गंभीर जखमी झाले. अत्याधिक मारहाणीमुळे, लाला त्याच्या जखमांना बळी पडले, ज्यामुळे क्रांतिकारकांच्या हृदयात सूडाची भावना निर्माण झाली. 18 डिसेंबर 1928 रोजी, फिरोजपूर, लाहोर येथे, एक नियोजित बदला लागू करण्यात आला ज्यामुळे पोलीस उपअधीक्षक, जे.पी. साँडर्स यांची हत्या झाली. शिवराम राजगुरू, सुखदेव थापर यांच्यासह, या हल्ल्याचे नेतृत्व करणारे महान भगतसिंग यांचे सहकारी होते. त्यानंतर राजगुरू नागपुरात अज्ञातवासात गेले. आरएसएस कार्यकर्त्याच्या घरी आश्रय घेत असताना त्यांनी डॉ. के.बी. हेडगेवार यांचीही भेट घेतली. पुण्याला जाताना मात्र शिवरामला अखेर अटक करण्यात आली. तेव्हा भगतसिंग, शिवराम राजगुरू आणि सुखदेव थापर यांना त्यांच्या गुन्ह्यासाठी दोषी ठरवून फाशीची शिक्षा सुनावण्यात आली. 23 मार्च 1931 रोजी तीन शूर क्रांतिकारकांना फाशी देण्यात आली, तर त्यांच्या मृतदेहांवर सतलज नदीच्या काठावर अंत्यसंस्कार करण्यात आले. शिवराम राजगुरू शहीद झाले तेव्हा ते केवळ 23 वर्षांचे होते; तथापि, भारताच्या स्वातंत्र्यासाठी त्यांनी केलेल्या पराक्रमासाठी आणि त्यांच्या जीवनाच्या समर्पणासाठी ते भारतीय इतिहासाच्या पानांमध्ये नेहमीच स्मरणात राहतील.
शहीद राजगुरू यांच्या जीवनचरित्रावर काही सुविचार
“करतो संहार इंग्रजांचा ठायी ठायी झुकते माझे हे मस्तक तुज पायी”
“नमन माझे त्या देशभक्तांना आलिंगन दिले ज्यांनी मृत्यूला, स्वातंत्र्य मिळवून दिले देशाला कोटी-कोटी वंदन माझे त्या विरपुत्रांना”
“जे देशा साठी लढले, ते अमर हुतात्मे झाले ”
राजगुरू जी वाराणसीमध्ये शिकत होते तेव्हा ते आपल्या देशातील काही क्रांतिकारकांना भेटले. ज्यांनी आपला देश इंग्रजांपासून मुक्त करण्यासाठी लढा दिला. या क्रांतिकारकांना भेटल्यानंतर राजगुरूजी आपल्या देशाला मुक्त करण्याच्या लढ्यात सामील झाले आणि ते १९२४ मध्ये हिंदुस्थान सोशालिस्ट रिपब्लिकन असोसिएशन (HSRA) मध्ये सामील झाले. चंद्रशेखर आझाद, भगतसिंग, सुखदेव थापर आणि इतर क्रांतिकारक नेत्यांनी स्थापन केलेली ही क्रांतिकारी संघटना होती. . देशाचे स्वातंत्र्य सुनिश्चित करणे हे HSRA चे एकमेव ध्येय होते.
राजगुरूजींनी या संघटनेचे सदस्य म्हणून पंजाब, आग्रा, लाहोर आणि कानपूर या शहरांमध्ये लोकांना त्यांच्या संस्थेशी जोडण्यासाठी काम केले होते. त्याच वेळी, राजगुरुजी हे अल्पावधीतच भगतसिंगजींचे जवळचे मित्र बनले होते आणि दोन्ही वीरांनी अनेक ब्रिटीशविरोधी चळवळींमध्ये सहकार्य केले होते.
ऑक्टोबर 1928 मध्ये सायमन कमिशनच्या विरोधात झालेल्या आंदोलनात ब्रिटीश पोलिसांनी आंदोलकांवर लाठीचार्ज केला आणि ज्येष्ठ नेते लाला लजपत राय गंभीर जखमी झाले. अत्याधिक मारहाणीमुळे, लाला त्याच्या जखमांना बळी पडले, ज्यामुळे क्रांतिकारकांच्या हृदयात सूडाची भावना निर्माण झाली. 18 डिसेंबर 1928 रोजी, फिरोजपूर, लाहोर येथे, एक नियोजित बदला लागू करण्यात आला ज्यामुळे पोलीस उपअधीक्षक, जे.पी. साँडर्स यांची हत्या झाली. शिवराम राजगुरू, सुखदेव थापर यांच्यासह, या हल्ल्याचे नेतृत्व करणारे महान भगतसिंग यांचे सहकारी होते. त्यानंतर राजगुरू नागपुरात अज्ञातवासात गेले. आरएसएस कार्यकर्त्याच्या घरी आश्रय घेत असताना त्यांनी डॉ. के.बी. हेडगेवार यांचीही भेट घेतली. पुण्याला जाताना मात्र शिवरामला अखेर अटक करण्यात आली. तेव्हा भगतसिंग, शिवराम राजगुरू आणि सुखदेव थापर यांना त्यांच्या गुन्ह्यासाठी दोषी ठरवून फाशीची शिक्षा सुनावण्यात आली. 23 मार्च 1931 रोजी तीन शूर क्रांतिकारकांना फाशी देण्यात आली, तर त्यांच्या मृतदेहांवर सतलज नदीच्या काठावर अंत्यसंस्कार करण्यात आले. शिवराम राजगुरू शहीद झाले तेव्हा ते केवळ 23 वर्षांचे होते; तथापि, भारताच्या स्वातंत्र्यासाठी त्यांनी केलेल्या पराक्रमासाठी आणि त्यांच्या जीवनाच्या समर्पणासाठी ते भारतीय इतिहासाच्या पानांमध्ये नेहमीच स्मरणात राहतील.
शहीद राजगुरू यांच्या जीवनचरित्रावर काही सुविचार
“करतो संहार इंग्रजांचा ठायी ठायी झुकते माझे हे मस्तक तुज पायी”
“नमन माझे त्या देशभक्तांना आलिंगन दिले ज्यांनी मृत्यूला, स्वातंत्र्य मिळवून दिले देशाला कोटी-कोटी वंदन माझे त्या विरपुत्रांना”
“जे देशा साठी लढले, ते अमर हुतात्मे झाले ”
राजगुरू जी वाराणसीमध्ये शिकत होते तेव्हा ते आपल्या देशातील काही क्रांतिकारकांना भेटले. ज्यांनी आपला देश इंग्रजांपासून मुक्त करण्यासाठी लढा दिला. या क्रांतिकारकांना भेटल्यानंतर राजगुरूजी आपल्या देशाला मुक्त करण्याच्या लढ्यात सामील झाले आणि ते १९२४ मध्ये हिंदुस्थान सोशालिस्ट रिपब्लिकन असोसिएशन (HSRA) मध्ये सामील झाले. चंद्रशेखर आझाद, भगतसिंग, सुखदेव थापर आणि इतर क्रांतिकारक नेत्यांनी स्थापन केलेली ही क्रांतिकारी संघटना होती. . देशाचे स्वातंत्र्य सुनिश्चित करणे हे HSRA चे एकमेव ध्येय होते.
राजगुरूजींनी या संघटनेचे सदस्य म्हणून पंजाब, आग्रा, लाहोर आणि कानपूर या शहरांमध्ये लोकांना त्यांच्या संस्थेशी जोडण्यासाठी काम केले होते. त्याच वेळी, राजगुरुजी हे अल्पावधीतच भगतसिंगजींचे जवळचे मित्र बनले होते आणि दोन्ही वीरांनी अनेक ब्रिटीशविरोधी चळवळींमध्ये सहकार्य केले होते.
ऑक्टोबर 1928 मध्ये सायमन कमिशनच्या विरोधात झालेल्या आंदोलनात ब्रिटीश पोलिसांनी आंदोलकांवर लाठीचार्ज केला आणि ज्येष्ठ नेते लाला लजपत राय गंभीर जखमी झाले. अत्याधिक मारहाणीमुळे, लाला त्याच्या जखमांना बळी पडले, ज्यामुळे क्रांतिकारकांच्या हृदयात सूडाची भावना निर्माण झाली. 18 डिसेंबर 1928 रोजी, फिरोजपूर, लाहोर येथे, एक नियोजित बदला लागू करण्यात आला ज्यामुळे पोलीस उपअधीक्षक, जे.पी. साँडर्स यांची हत्या झाली. शिवराम राजगुरू, सुखदेव थापर यांच्यासह, या हल्ल्याचे नेतृत्व करणारे महान भगतसिंग यांचे सहकारी होते. त्यानंतर राजगुरू नागपुरात अज्ञातवासात गेले. आरएसएस कार्यकर्त्याच्या घरी आश्रय घेत असताना त्यांनी डॉ. के.बी. हेडगेवार यांचीही भेट घेतली. पुण्याला जाताना मात्र शिवरामला अखेर अटक करण्यात आली. तेव्हा भगतसिंग, शिवराम राजगुरू आणि सुखदेव थापर यांना त्यांच्या गुन्ह्यासाठी दोषी ठरवून फाशीची शिक्षा सुनावण्यात आली. 23 मार्च 1931 रोजी तीन शूर क्रांतिकारकांना फाशी देण्यात आली, तर त्यांच्या मृतदेहांवर सतलज नदीच्या काठावर अंत्यसंस्कार करण्यात आले. शिवराम राजगुरू शहीद झाले तेव्हा ते केवळ 23 वर्षांचे होते; तथापि, भारताच्या स्वातंत्र्यासाठी त्यांनी केलेल्या पराक्रमासाठी आणि त्यांच्या जीवनाच्या समर्पणासाठी ते भारतीय इतिहासाच्या पानांमध्ये नेहमीच स्मरणात राहतील.
शहीद राजगुरू यांच्या जीवनचरित्रावर काही सुविचार
“करतो संहार इंग्रजांचा ठायी ठायी झुकते माझे हे मस्तक तुज पायी”
“नमन माझे त्या देशभक्तांना आलिंगन दिले ज्यांनी मृत्यूला, स्वातंत्र्य मिळवून दिले देशाला कोटी-कोटी वंदन माझे त्या विरपुत्रांना”
“जे देशा साठी लढले, ते अमर हुतात्मे झाले ”
राजगुरू जी वाराणसीमध्ये शिकत होते तेव्हा ते आपल्या देशातील काही क्रांतिकारकांना भेटले. ज्यांनी आपला देश इंग्रजांपासून मुक्त करण्यासाठी लढा दिला. या क्रांतिकारकांना भेटल्यानंतर राजगुरूजी आपल्या देशाला मुक्त करण्याच्या लढ्यात सामील झाले आणि ते १९२४ मध्ये हिंदुस्थान सोशालिस्ट रिपब्लिकन असोसिएशन (HSRA) मध्ये सामील झाले. चंद्रशेखर आझाद, भगतसिंग, सुखदेव थापर आणि इतर क्रांतिकारक नेत्यांनी स्थापन केलेली ही क्रांतिकारी संघटना होती. . देशाचे स्वातंत्र्य सुनिश्चित करणे हे HSRA चे एकमेव ध्येय होते.
राजगुरूजींनी या संघटनेचे सदस्य म्हणून पंजाब, आग्रा, लाहोर आणि कानपूर या शहरांमध्ये लोकांना त्यांच्या संस्थेशी जोडण्यासाठी काम केले होते. त्याच वेळी, राजगुरुजी हे अल्पावधीतच भगतसिंगजींचे जवळचे मित्र बनले होते आणि दोन्ही वीरांनी अनेक ब्रिटीशविरोधी चळवळींमध्ये सहकार्य केले होते.
ऑक्टोबर 1928 मध्ये सायमन कमिशनच्या विरोधात झालेल्या आंदोलनात ब्रिटीश पोलिसांनी आंदोलकांवर लाठीचार्ज केला आणि ज्येष्ठ नेते लाला लजपत राय गंभीर जखमी झाले. अत्याधिक मारहाणीमुळे, लाला त्याच्या जखमांना बळी पडले, ज्यामुळे क्रांतिकारकांच्या हृदयात सूडाची भावना निर्माण झाली. 18 डिसेंबर 1928 रोजी, फिरोजपूर, लाहोर येथे, एक नियोजित बदला लागू करण्यात आला ज्यामुळे पोलीस उपअधीक्षक, जे.पी. साँडर्स यांची हत्या झाली. शिवराम राजगुरू, सुखदेव थापर यांच्यासह, या हल्ल्याचे नेतृत्व करणारे महान भगतसिंग यांचे सहकारी होते. त्यानंतर राजगुरू नागपुरात अज्ञातवासात गेले. आरएसएस कार्यकर्त्याच्या घरी आश्रय घेत असताना त्यांनी डॉ. के.बी. हेडगेवार यांचीही भेट घेतली. पुण्याला जाताना मात्र शिवरामला अखेर अटक करण्यात आली. तेव्हा भगतसिंग, शिवराम राजगुरू आणि सुखदेव थापर यांना त्यांच्या गुन्ह्यासाठी दोषी ठरवून फाशीची शिक्षा सुनावण्यात आली. 23 मार्च 1931 रोजी तीन शूर क्रांतिकारकांना फाशी देण्यात आली, तर त्यांच्या मृतदेहांवर सतलज नदीच्या काठावर अंत्यसंस्कार करण्यात आले. शिवराम राजगुरू शहीद झाले तेव्हा ते केवळ 23 वर्षांचे होते; तथापि, भारताच्या स्वातंत्र्यासाठी त्यांनी केलेल्या पराक्रमासाठी आणि त्यांच्या जीवनाच्या समर्पणासाठी ते भारतीय इतिहासाच्या पानांमध्ये नेहमीच स्मरणात राहतील.
शहीद राजगुरू यांच्या जीवनचरित्रावर काही सुविचार
“करतो संहार इंग्रजांचा ठायी ठायी झुकते माझे हे मस्तक तुज पायी”
“नमन माझे त्या देशभक्तांना आलिंगन दिले ज्यांनी मृत्यूला, स्वातंत्र्य मिळवून दिले देशाला कोटी-कोटी वंदन माझे त्या विरपुत्रांना”
“जे देशा साठी लढले, ते अमर हुतात्मे झाले ”
राजगुरू जी वाराणसीमध्ये शिकत होते तेव्हा ते आपल्या देशातील काही क्रांतिकारकांना भेटले. ज्यांनी आपला देश इंग्रजांपासून मुक्त करण्यासाठी लढा दिला. या क्रांतिकारकांना भेटल्यानंतर राजगुरूजी आपल्या देशाला मुक्त करण्याच्या लढ्यात सामील झाले आणि ते १९२४ मध्ये हिंदुस्थान सोशालिस्ट रिपब्लिकन असोसिएशन (HSRA) मध्ये सामील झाले. चंद्रशेखर आझाद, भगतसिंग, सुखदेव थापर आणि इतर क्रांतिकारक नेत्यांनी स्थापन केलेली ही क्रांतिकारी संघटना होती. . देशाचे स्वातंत्र्य सुनिश्चित करणे हे HSRA चे एकमेव ध्येय होते.
राजगुरूजींनी या संघटनेचे सदस्य म्हणून पंजाब, आग्रा, लाहोर आणि कानपूर या शहरांमध्ये लोकांना त्यांच्या संस्थेशी जोडण्यासाठी काम केले होते. त्याच वेळी, राजगुरुजी हे अल्पावधीतच भगतसिंगजींचे जवळचे मित्र बनले होते आणि दोन्ही वीरांनी अनेक ब्रिटीशविरोधी चळवळींमध्ये सहकार्य केले होते.
ऑक्टोबर 1928 मध्ये सायमन कमिशनच्या विरोधात झालेल्या आंदोलनात ब्रिटीश पोलिसांनी आंदोलकांवर लाठीचार्ज केला आणि ज्येष्ठ नेते लाला लजपत राय गंभीर जखमी झाले. अत्याधिक मारहाणीमुळे, लाला त्याच्या जखमांना बळी पडले, ज्यामुळे क्रांतिकारकांच्या हृदयात सूडाची भावना निर्माण झाली. 18 डिसेंबर 1928 रोजी, फिरोजपूर, लाहोर येथे, एक नियोजित बदला लागू करण्यात आला ज्यामुळे पोलीस उपअधीक्षक, जे.पी. साँडर्स यांची हत्या झाली. शिवराम राजगुरू, सुखदेव थापर यांच्यासह, या हल्ल्याचे नेतृत्व करणारे महान भगतसिंग यांचे सहकारी होते. त्यानंतर राजगुरू नागपुरात अज्ञातवासात गेले. आरएसएस कार्यकर्त्याच्या घरी आश्रय घेत असताना त्यांनी डॉ. के.बी. हेडगेवार यांचीही भेट घेतली. पुण्याला जाताना मात्र शिवरामला अखेर अटक करण्यात आली. तेव्हा भगतसिंग, शिवराम राजगुरू आणि सुखदेव थापर यांना त्यांच्या गुन्ह्यासाठी दोषी ठरवून फाशीची शिक्षा सुनावण्यात आली. 23 मार्च 1931 रोजी तीन शूर क्रांतिकारकांना फाशी देण्यात आली, तर त्यांच्या मृतदेहांवर सतलज नदीच्या काठावर अंत्यसंस्कार करण्यात आले. शिवराम राजगुरू शहीद झाले तेव्हा ते केवळ 23 वर्षांचे होते; तथापि, भारताच्या स्वातंत्र्यासाठी त्यांनी केलेल्या पराक्रमासाठी आणि त्यांच्या जीवनाच्या समर्पणासाठी ते भारतीय इतिहासाच्या पानांमध्ये नेहमीच स्मरणात राहतील.
शहीद राजगुरू यांच्या जीवनचरित्रावर काही सुविचार
“करतो संहार इंग्रजांचा ठायी ठायी झुकते माझे हे मस्तक तुज पायी”
“नमन माझे त्या देशभक्तांना आलिंगन दिले ज्यांनी मृत्यूला, स्वातंत्र्य मिळवून दिले देशाला कोटी-कोटी वंदन माझे त्या विरपुत्रांना”
“जे देशा साठी लढले, ते अमर हुतात्मे झाले ”
राजगुरू जी वाराणसीमध्ये शिकत होते तेव्हा ते आपल्या देशातील काही क्रांतिकारकांना भेटले. ज्यांनी आपला देश इंग्रजांपासून मुक्त करण्यासाठी लढा दिला. या क्रांतिकारकांना भेटल्यानंतर राजगुरूजी आपल्या देशाला मुक्त करण्याच्या लढ्यात सामील झाले आणि ते १९२४ मध्ये हिंदुस्थान सोशालिस्ट रिपब्लिकन असोसिएशन (HSRA) मध्ये सामील झाले. चंद्रशेखर आझाद, भगतसिंग, सुखदेव थापर आणि इतर क्रांतिकारक नेत्यांनी स्थापन केलेली ही क्रांतिकारी संघटना होती. . देशाचे स्वातंत्र्य सुनिश्चित करणे हे HSRA चे एकमेव ध्येय होते.
राजगुरूजींनी या संघटनेचे सदस्य म्हणून पंजाब, आग्रा, लाहोर आणि कानपूर या शहरांमध्ये लोकांना त्यांच्या संस्थेशी जोडण्यासाठी काम केले होते. त्याच वेळी, राजगुरुजी हे अल्पावधीतच भगतसिंगजींचे जवळचे मित्र बनले होते आणि दोन्ही वीरांनी अनेक ब्रिटीशविरोधी चळवळींमध्ये सहकार्य केले होते.
ऑक्टोबर 1928 मध्ये सायमन कमिशनच्या विरोधात झालेल्या आंदोलनात ब्रिटीश पोलिसांनी आंदोलकांवर लाठीचार्ज केला आणि ज्येष्ठ नेते लाला लजपत राय गंभीर जखमी झाले. अत्याधिक मारहाणीमुळे, लाला त्याच्या जखमांना बळी पडले, ज्यामुळे क्रांतिकारकांच्या हृदयात सूडाची भावना निर्माण झाली. 18 डिसेंबर 1928 रोजी, फिरोजपूर, लाहोर येथे, एक नियोजित बदला लागू करण्यात आला ज्यामुळे पोलीस उपअधीक्षक, जे.पी. साँडर्स यांची हत्या झाली. शिवराम राजगुरू, सुखदेव थापर यांच्यासह, या हल्ल्याचे नेतृत्व करणारे महान भगतसिंग यांचे सहकारी होते. त्यानंतर राजगुरू नागपुरात अज्ञातवासात गेले. आरएसएस कार्यकर्त्याच्या घरी आश्रय घेत असताना त्यांनी डॉ. के.बी. हेडगेवार यांचीही भेट घेतली. पुण्याला जाताना मात्र शिवरामला अखेर अटक करण्यात आली. तेव्हा भगतसिंग, शिवराम राजगुरू आणि सुखदेव थापर यांना त्यांच्या गुन्ह्यासाठी दोषी ठरवून फाशीची शिक्षा सुनावण्यात आली. 23 मार्च 1931 रोजी तीन शूर क्रांतिकारकांना फाशी देण्यात आली, तर त्यांच्या मृतदेहांवर सतलज नदीच्या काठावर अंत्यसंस्कार करण्यात आले. शिवराम राजगुरू शहीद झाले तेव्हा ते केवळ 23 वर्षांचे होते; तथापि, भारताच्या स्वातंत्र्यासाठी त्यांनी केलेल्या पराक्रमासाठी आणि त्यांच्या जीवनाच्या समर्पणासाठी ते भारतीय इतिहासाच्या पानांमध्ये नेहमीच स्मरणात राहतील.
शहीद राजगुरू यांच्या जीवनचरित्रावर काही सुविचार
“करतो संहार इंग्रजांचा ठायी ठायी झुकते माझे हे मस्तक तुज पायी”
“नमन माझे त्या देशभक्तांना आलिंगन दिले ज्यांनी मृत्यूला, स्वातंत्र्य मिळवून दिले देशाला कोटी-कोटी वंदन माझे त्या विरपुत्रांना”
“जे देशा साठी लढले, ते अमर हुतात्मे झाले ”
राजगुरू जी वाराणसीमध्ये शिकत होते तेव्हा ते आपल्या देशातील काही क्रांतिकारकांना भेटले. ज्यांनी आपला देश इंग्रजांपासून मुक्त करण्यासाठी लढा दिला. या क्रांतिकारकांना भेटल्यानंतर राजगुरूजी आपल्या देशाला मुक्त करण्याच्या लढ्यात सामील झाले आणि ते १९२४ मध्ये हिंदुस्थान सोशालिस्ट रिपब्लिकन असोसिएशन (HSRA) मध्ये सामील झाले. चंद्रशेखर आझाद, भगतसिंग, सुखदेव थापर आणि इतर क्रांतिकारक नेत्यांनी स्थापन केलेली ही क्रांतिकारी संघटना होती. . देशाचे स्वातंत्र्य सुनिश्चित करणे हे HSRA चे एकमेव ध्येय होते.
राजगुरूजींनी या संघटनेचे सदस्य म्हणून पंजाब, आग्रा, लाहोर आणि कानपूर या शहरांमध्ये लोकांना त्यांच्या संस्थेशी जोडण्यासाठी काम केले होते. त्याच वेळी, राजगुरुजी हे अल्पावधीतच भगतसिंगजींचे जवळचे मित्र बनले होते आणि दोन्ही वीरांनी अनेक ब्रिटीशविरोधी चळवळींमध्ये सहकार्य केले होते.
ऑक्टोबर 1928 मध्ये सायमन कमिशनच्या विरोधात झालेल्या आंदोलनात ब्रिटीश पोलिसांनी आंदोलकांवर लाठीचार्ज केला आणि ज्येष्ठ नेते लाला लजपत राय गंभीर जखमी झाले. अत्याधिक मारहाणीमुळे, लाला त्याच्या जखमांना बळी पडले, ज्यामुळे क्रांतिकारकांच्या हृदयात सूडाची भावना निर्माण झाली. 18 डिसेंबर 1928 रोजी, फिरोजपूर, लाहोर येथे, एक नियोजित बदला लागू करण्यात आला ज्यामुळे पोलीस उपअधीक्षक, जे.पी. साँडर्स यांची हत्या झाली. शिवराम राजगुरू, सुखदेव थापर यांच्यासह, या हल्ल्याचे नेतृत्व करणारे महान भगतसिंग यांचे सहकारी होते. त्यानंतर राजगुरू नागपुरात अज्ञातवासात गेले. आरएसएस कार्यकर्त्याच्या घरी आश्रय घेत असताना त्यांनी डॉ. के.बी. हेडगेवार यांचीही भेट घेतली. पुण्याला जाताना मात्र शिवरामला अखेर अटक करण्यात आली. तेव्हा भगतसिंग, शिवराम राजगुरू आणि सुखदेव थापर यांना त्यांच्या गुन्ह्यासाठी दोषी ठरवून फाशीची शिक्षा सुनावण्यात आली. 23 मार्च 1931 रोजी तीन शूर क्रांतिकारकांना फाशी देण्यात आली, तर त्यांच्या मृतदेहांवर सतलज नदीच्या काठावर अंत्यसंस्कार करण्यात आले. शिवराम राजगुरू शहीद झाले तेव्हा ते केवळ 23 वर्षांचे होते; तथापि, भारताच्या स्वातंत्र्यासाठी त्यांनी केलेल्या पराक्रमासाठी आणि त्यांच्या जीवनाच्या समर्पणासाठी ते भारतीय इतिहासाच्या पानांमध्ये नेहमीच स्मरणात राहतील.
शहीद राजगुरू यांच्या जीवनचरित्रावर काही सुविचार
“करतो संहार इंग्रजांचा ठायी ठायी झुकते माझे हे मस्तक तुज पायी”
“नमन माझे त्या देशभक्तांना आलिंगन दिले ज्यांनी मृत्यूला, स्वातंत्र्य मिळवून दिले देशाला कोटी-कोटी वंदन माझे त्या विरपुत्रांना”
“जे देशा साठी लढले, ते अमर हुतात्मे झाले ”
राजगुरू जी वाराणसीमध्ये शिकत होते तेव्हा ते आपल्या देशातील काही क्रांतिकारकांना भेटले. ज्यांनी आपला देश इंग्रजांपासून मुक्त करण्यासाठी लढा दिला. या क्रांतिकारकांना भेटल्यानंतर राजगुरूजी आपल्या देशाला मुक्त करण्याच्या लढ्यात सामील झाले आणि ते १९२४ मध्ये हिंदुस्थान सोशालिस्ट रिपब्लिकन असोसिएशन (HSRA) मध्ये सामील झाले. चंद्रशेखर आझाद, भगतसिंग, सुखदेव थापर आणि इतर क्रांतिकारक नेत्यांनी स्थापन केलेली ही क्रांतिकारी संघटना होती. . देशाचे स्वातंत्र्य सुनिश्चित करणे हे HSRA चे एकमेव ध्येय होते.
राजगुरूजींनी या संघटनेचे सदस्य म्हणून पंजाब, आग्रा, लाहोर आणि कानपूर या शहरांमध्ये लोकांना त्यांच्या संस्थेशी जोडण्यासाठी काम केले होते. त्याच वेळी, राजगुरुजी हे अल्पावधीतच भगतसिंगजींचे जवळचे मित्र बनले होते आणि दोन्ही वीरांनी अनेक ब्रिटीशविरोधी चळवळींमध्ये सहकार्य केले होते.
ऑक्टोबर 1928 मध्ये सायमन कमिशनच्या विरोधात झालेल्या आंदोलनात ब्रिटीश पोलिसांनी आंदोलकांवर लाठीचार्ज केला आणि ज्येष्ठ नेते लाला लजपत राय गंभीर जखमी झाले. अत्याधिक मारहाणीमुळे, लाला त्याच्या जखमांना बळी पडले, ज्यामुळे क्रांतिकारकांच्या हृदयात सूडाची भावना निर्माण झाली. 18 डिसेंबर 1928 रोजी, फिरोजपूर, लाहोर येथे, एक नियोजित बदला लागू करण्यात आला ज्यामुळे पोलीस उपअधीक्षक, जे.पी. साँडर्स यांची हत्या झाली. शिवराम राजगुरू, सुखदेव थापर यांच्यासह, या हल्ल्याचे नेतृत्व करणारे महान भगतसिंग यांचे सहकारी होते. त्यानंतर राजगुरू नागपुरात अज्ञातवासात गेले. आरएसएस कार्यकर्त्याच्या घरी आश्रय घेत असताना त्यांनी डॉ. के.बी. हेडगेवार यांचीही भेट घेतली. पुण्याला जाताना मात्र शिवरामला अखेर अटक करण्यात आली. तेव्हा भगतसिंग, शिवराम राजगुरू आणि सुखदेव थापर यांना त्यांच्या गुन्ह्यासाठी दोषी ठरवून फाशीची शिक्षा सुनावण्यात आली. 23 मार्च 1931 रोजी तीन शूर क्रांतिकारकांना फाशी देण्यात आली, तर त्यांच्या मृतदेहांवर सतलज नदीच्या काठावर अंत्यसंस्कार करण्यात आले. शिवराम राजगुरू शहीद झाले तेव्हा ते केवळ 23 वर्षांचे होते; तथापि, भारताच्या स्वातंत्र्यासाठी त्यांनी केलेल्या पराक्रमासाठी आणि त्यांच्या जीवनाच्या समर्पणासाठी ते भारतीय इतिहासाच्या पानांमध्ये नेहमीच स्मरणात राहतील.
शहीद राजगुरू यांच्या जीवनचरित्रावर काही सुविचार
“करतो संहार इंग्रजांचा ठायी ठायी झुकते माझे हे मस्तक तुज पायी”
“नमन माझे त्या देशभक्तांना आलिंगन दिले ज्यांनी मृत्यूला, स्वातंत्र्य मिळवून दिले देशाला कोटी-कोटी वंदन माझे त्या विरपुत्रांना”
“जे देशा साठी लढले, ते अमर हुतात्मे झाले ”
राजगुरू जी वाराणसीमध्ये शिकत होते तेव्हा ते आपल्या देशातील काही क्रांतिकारकांना भेटले. ज्यांनी आपला देश इंग्रजांपासून मुक्त करण्यासाठी लढा दिला. या क्रांतिकारकांना भेटल्यानंतर राजगुरूजी आपल्या देशाला मुक्त करण्याच्या लढ्यात सामील झाले आणि ते १९२४ मध्ये हिंदुस्थान सोशालिस्ट रिपब्लिकन असोसिएशन (HSRA) मध्ये सामील झाले. चंद्रशेखर आझाद, भगतसिंग, सुखदेव थापर आणि इतर क्रांतिकारक नेत्यांनी स्थापन केलेली ही क्रांतिकारी संघटना होती. . देशाचे स्वातंत्र्य सुनिश्चित करणे हे HSRA चे एकमेव ध्येय होते.
राजगुरूजींनी या संघटनेचे सदस्य म्हणून पंजाब, आग्रा, लाहोर आणि कानपूर या शहरांमध्ये लोकांना त्यांच्या संस्थेशी जोडण्यासाठी काम केले होते. त्याच वेळी, राजगुरुजी हे अल्पावधीतच भगतसिंगजींचे जवळचे मित्र बनले होते आणि दोन्ही वीरांनी अनेक ब्रिटीशविरोधी चळवळींमध्ये सहकार्य केले होते.
ऑक्टोबर 1928 मध्ये सायमन कमिशनच्या विरोधात झालेल्या आंदोलनात ब्रिटीश पोलिसांनी आंदोलकांवर लाठीचार्ज केला आणि ज्येष्ठ नेते लाला लजपत राय गंभीर जखमी झाले. अत्याधिक मारहाणीमुळे, लाला त्याच्या जखमांना बळी पडले, ज्यामुळे क्रांतिकारकांच्या हृदयात सूडाची भावना निर्माण झाली. 18 डिसेंबर 1928 रोजी, फिरोजपूर, लाहोर येथे, एक नियोजित बदला लागू करण्यात आला ज्यामुळे पोलीस उपअधीक्षक, जे.पी. साँडर्स यांची हत्या झाली. शिवराम राजगुरू, सुखदेव थापर यांच्यासह, या हल्ल्याचे नेतृत्व करणारे महान भगतसिंग यांचे सहकारी होते. त्यानंतर राजगुरू नागपुरात अज्ञातवासात गेले. आरएसएस कार्यकर्त्याच्या घरी आश्रय घेत असताना त्यांनी डॉ. के.बी. हेडगेवार यांचीही भेट घेतली. पुण्याला जाताना मात्र शिवरामला अखेर अटक करण्यात आली. तेव्हा भगतसिंग, शिवराम राजगुरू आणि सुखदेव थापर यांना त्यांच्या गुन्ह्यासाठी दोषी ठरवून फाशीची शिक्षा सुनावण्यात आली. 23 मार्च 1931 रोजी तीन शूर क्रांतिकारकांना फाशी देण्यात आली, तर त्यांच्या मृतदेहांवर सतलज नदीच्या काठावर अंत्यसंस्कार करण्यात आले. शिवराम राजगुरू शहीद झाले तेव्हा ते केवळ 23 वर्षांचे होते; तथापि, भारताच्या स्वातंत्र्यासाठी त्यांनी केलेल्या पराक्रमासाठी आणि त्यांच्या जीवनाच्या समर्पणासाठी ते भारतीय इतिहासाच्या पानांमध्ये नेहमीच स्मरणात राहतील.
शहीद राजगुरू यांच्या जीवनचरित्रावर काही सुविचार
“करतो संहार इंग्रजांचा ठायी ठायी झुकते माझे हे मस्तक तुज पायी”
“नमन माझे त्या देशभक्तांना आलिंगन दिले ज्यांनी मृत्यूला, स्वातंत्र्य मिळवून दिले देशाला कोटी-कोटी वंदन माझे त्या विरपुत्रांना”
“जे देशा साठी लढले, ते अमर हुतात्मे झाले ”
राजगुरू जी वाराणसीमध्ये शिकत होते तेव्हा ते आपल्या देशातील काही क्रांतिकारकांना भेटले. ज्यांनी आपला देश इंग्रजांपासून मुक्त करण्यासाठी लढा दिला. या क्रांतिकारकांना भेटल्यानंतर राजगुरूजी आपल्या देशाला मुक्त करण्याच्या लढ्यात सामील झाले आणि ते १९२४ मध्ये हिंदुस्थान सोशालिस्ट रिपब्लिकन असोसिएशन (HSRA) मध्ये सामील झाले. चंद्रशेखर आझाद, भगतसिंग, सुखदेव थापर आणि इतर क्रांतिकारक नेत्यांनी स्थापन केलेली ही क्रांतिकारी संघटना होती. . देशाचे स्वातंत्र्य सुनिश्चित करणे हे HSRA चे एकमेव ध्येय होते.
राजगुरूजींनी या संघटनेचे सदस्य म्हणून पंजाब, आग्रा, लाहोर आणि कानपूर या शहरांमध्ये लोकांना त्यांच्या संस्थेशी जोडण्यासाठी काम केले होते. त्याच वेळी, राजगुरुजी हे अल्पावधीतच भगतसिंगजींचे जवळचे मित्र बनले होते आणि दोन्ही वीरांनी अनेक ब्रिटीशविरोधी चळवळींमध्ये सहकार्य केले होते.
ऑक्टोबर 1928 मध्ये सायमन कमिशनच्या विरोधात झालेल्या आंदोलनात ब्रिटीश पोलिसांनी आंदोलकांवर लाठीचार्ज केला आणि ज्येष्ठ नेते लाला लजपत राय गंभीर जखमी झाले. अत्याधिक मारहाणीमुळे, लाला त्याच्या जखमांना बळी पडले, ज्यामुळे क्रांतिकारकांच्या हृदयात सूडाची भावना निर्माण झाली. 18 डिसेंबर 1928 रोजी, फिरोजपूर, लाहोर येथे, एक नियोजित बदला लागू करण्यात आला ज्यामुळे पोलीस उपअधीक्षक, जे.पी. साँडर्स यांची हत्या झाली. शिवराम राजगुरू, सुखदेव थापर यांच्यासह, या हल्ल्याचे नेतृत्व करणारे महान भगतसिंग यांचे सहकारी होते. त्यानंतर राजगुरू नागपुरात अज्ञातवासात गेले. आरएसएस कार्यकर्त्याच्या घरी आश्रय घेत असताना त्यांनी डॉ. के.बी. हेडगेवार यांचीही भेट घेतली. पुण्याला जाताना मात्र शिवरामला अखेर अटक करण्यात आली. तेव्हा भगतसिंग, शिवराम राजगुरू आणि सुखदेव थापर यांना त्यांच्या गुन्ह्यासाठी दोषी ठरवून फाशीची शिक्षा सुनावण्यात आली. 23 मार्च 1931 रोजी तीन शूर क्रांतिकारकांना फाशी देण्यात आली, तर त्यांच्या मृतदेहांवर सतलज नदीच्या काठावर अंत्यसंस्कार करण्यात आले. शिवराम राजगुरू शहीद झाले तेव्हा ते केवळ 23 वर्षांचे होते; तथापि, भारताच्या स्वातंत्र्यासाठी त्यांनी केलेल्या पराक्रमासाठी आणि त्यांच्या जीवनाच्या समर्पणासाठी ते भारतीय इतिहासाच्या पानांमध्ये नेहमीच स्मरणात राहतील.
शहीद राजगुरू यांच्या जीवनचरित्रावर काही सुविचार
“करतो संहार इंग्रजांचा ठायी ठायी झुकते माझे हे मस्तक तुज पायी”
“नमन माझे त्या देशभक्तांना आलिंगन दिले ज्यांनी मृत्यूला, स्वातंत्र्य मिळवून दिले देशाला कोटी-कोटी वंदन माझे त्या विरपुत्रांना”
“जे देशा साठी लढले, ते अमर हुतात्मे झाले ”
. २३ मार्च १९३१ रोजी देशासाठी फासावर जाणाऱ्या शहीद भगतसिंग, शहीद सुखदेव आणि शहीद राजगुरू यांच्या आठवणीत संपूर्ण देश २३ मार्चला ‘शहीद दिवस’ म्हणून ओळखतो. शहीद राजगुरू यांचा जन्म २४ ऑगस्ट १९०८ साली महाराष्ट्रातील खेड, जिल्हा पुणे येथे झाला. त्यांचे पूर्णनाव शिवराम हरी राजगुरू असे होते. लहानपणापासून क्रांतिकारी विचारांनी प्रभावित असलेले राजगुरू संस्कृत शिकण्यासाठी वाराणसी येथे गेले. येथेच चंद्रशेखर आझाद यांच्या व्यक्तिमत्वाचा प्रभाव राजगुरूंवर पडला.
खेड हे पुणे, महाराष्ट्र येथे ज्या गावाचा जन्म झाला त्या गावाचे नाव होते. राजगुरूजींचे बालपण याच गावात गेले. राजगुरूचे वडील हरी नारायण यांनी दोनदा लग्न केले होते. त्यांच्या पहिल्या लग्नापासून त्यांना सहा मुले होती, आणि पार्वतीजी यांच्या दुसऱ्या लग्नापासून त्यांना पाच मुले होती, ज्यात त्यांचे पाचवे अपत्य असलेले राजगुरूजी यांचा समावेश होता.
राजगुरूजींचा जन्म ब्राह्मण कुटुंबात झाला होता आणि ऐतिहासिक नोंदीनुसार, त्यांचे संगोपन त्यांच्या आई पार्वतीबाई आणि त्यांच्या मोठ्या भावाने केले. कारण त्यांचे वडील हरी नारायण अवघ्या सहा वर्षांचे असताना त्यांचे निधन झाले होते.
राजगुरू जी वाराणसीमध्ये शिकत होते तेव्हा ते आपल्या देशातील काही क्रांतिकारकांना भेटले. ज्यांनी आपला देश इंग्रजांपासून मुक्त करण्यासाठी लढा दिला. या क्रांतिकारकांना भेटल्यानंतर राजगुरूजी आपल्या देशाला मुक्त करण्याच्या लढ्यात सामील झाले आणि ते १९२४ मध्ये हिंदुस्थान सोशालिस्ट रिपब्लिकन असोसिएशन (HSRA) मध्ये सामील झाले. चंद्रशेखर आझाद, भगतसिंग, सुखदेव थापर आणि इतर क्रांतिकारक नेत्यांनी स्थापन केलेली ही क्रांतिकारी संघटना होती. देशाचे स्वातंत्र्य सुनिश्चित करणे हे HSRA चे एकमेव ध्येय होते.
राजगुरूजींनी या संघटनेचे सदस्य म्हणून पंजाब, आग्रा, लाहोर आणि कानपूर या शहरांमध्ये लोकांना त्यांच्या संस्थेशी जोडण्यासाठी काम केले होते. त्याच वेळी, राजगुरुजी हे अल्पावधीतच भगतसिंगजींचे जवळचे मित्र बनले होते आणि दोन्ही वीरांनी अनेक ब्रिटीशविरोधी चळवळींमध्ये सहकार्य केले होते.
ऑक्टोबर 1928 मध्ये सायमन कमिशनच्या विरोधात झालेल्या आंदोलनात ब्रिटीश पोलिसांनी आंदोलकांवर लाठीचार्ज केला आणि ज्येष्ठ नेते लाला लजपत राय गंभीर जखमी झाले. अत्याधिक मारहाणीमुळे, लाला त्याच्या जखमांना बळी पडले, ज्यामुळे क्रांतिकारकांच्या हृदयात सूडाची भावना निर्माण झाली. 18 डिसेंबर 1928 रोजी, फिरोजपूर, लाहोर येथे, एक नियोजित बदला लागू करण्यात आला ज्यामुळे पोलीस उपअधीक्षक, जे.पी. साँडर्स यांची हत्या झाली. शिवराम राजगुरू, सुखदेव थापर यांच्यासह, या हल्ल्याचे नेतृत्व करणारे महान भगतसिंग यांचे सहकारी होते. त्यानंतर राजगुरू नागपुरात अज्ञातवासात गेले. आरएसएस कार्यकर्त्याच्या घरी आश्रय घेत असताना त्यांनी डॉ. के.बी. हेडगेवार यांचीही भेट घेतली. पुण्याला जाताना मात्र शिवरामला अखेर अटक करण्यात आली. तेव्हा भगतसिंग, शिवराम राजगुरू आणि सुखदेव थापर यांना त्यांच्या गुन्ह्यासाठी दोषी ठरवून फाशीची शिक्षा सुनावण्यात आली. 23 मार्च 1931 रोजी तीन शूर क्रांतिकारकांना फाशी देण्यात आली, तर त्यांच्या मृतदेहांवर सतलज नदीच्या काठावर अंत्यसंस्कार करण्यात आले. शिवराम राजगुरू शहीद झाले तेव्हा ते केवळ 23 वर्षांचे होते; तथापि, भारताच्या स्वातंत्र्यासाठी त्यांनी केलेल्या पराक्रमासाठी आणि त्यांच्या जीवनाच्या समर्पणासाठी ते भारतीय इतिहासाच्या पानांमध्ये नेहमीच स्मरणात राहतील.
शहीद राजगुरू यांच्या जीवनचरित्रावर काही सुविचार
“करतो संहार इंग्रजांचा ठायी ठायी झुकते माझे हे मस्तक तुज पायी”
“नमन माझे त्या देशभक्तांना आलिंगन दिले ज्यांनी मृत्यूला, स्वातंत्र्य मिळवून दिले देशाला कोटी-कोटी वंदन माझे त्या विरपुत्रांना”
“जे देशा साठी लढले, ते अमर हुतात्मे झाले ”
