गोस्वामी तुलसीदासांच्या या दोहोंमध्ये जीवनाची अनेक रहस्ये आहेत दडलेली

गोस्वामी तुलसीदास यांची जयंती श्रावण महिन्याच्या सातव्या दिवशी साजरी केली जाईल. यंदा तुलसी जयंती 23 ऑगस्ट रोजी साजरी होणार आहे. जगातील सर्वोत्तम कवींमध्ये त्यांची गणना होते. गोस्वामी तुलसीदास जी, भगवान श्रीरामाच्या भक्तीमध्ये तल्लीन होऊन, श्री रामचरितमानस सोबत 12 महान ग्रंथ रचले. त्यापैकी प्रमुख म्हणजे हनुमान चालीसा, कवितावली, गीतावली, विनय पत्रिका, जानकी मंगल आणि बरवाई रामायण, जे आजही अनेक हिंदू घरांमध्ये पाहिले जाऊ शकते.

दया धर्म का मूल है पाप मूल अभिमान ।

तुलसी दया न छोड़िये जब तक घट में प्राण ।।

या ओळीत तुलसीदासजी धर्म आणि अभिमान यातील फरक सांगत आहेत. म्हणजे माणसात दयेची भावना निर्माण झाल्यामुळे धर्माचा गडबड होतो आणि जो माणूस गर्वाचा आधार घेतो तोच पापाला जन्म देतो. म्हणूनच जोपर्यंत माणूस जिवंत आहे तोपर्यंत त्याने दयाळूपणाची भावना कधीही सोडू नये.

तुलसी साथी विपत्ति के विद्या विनय विवेक ।

साहस सुकृति सुसत्यव्रत राम भरोसे एक ।।

तुलसीदास जी सांगतात की माणसाने प्रतिकूल परिस्थितीत घाबरू नये. अशा कठीण परिस्थितीत त्याने हुशारीने वागले पाहिजे. दरम्यान, आपला विवेक सोडू नका. कारण या कठीण काळात धैर्याने आणि चांगल्या कर्मांनी माणूस यश मिळवतो. देवावर श्रद्धा ठेवा.

अस्थि चर्म मय देह यह, ता सों ऐसी प्रीति ।

नेक जो होती राम से, तो काहे भव-भीत ।।

तुलसीदासजी सांगत आहेत की माझे हे शरीर चामड्याचे आहे आणि ते नश्वर आहे. म्हणूनच जर एखाद्या व्यक्तीने या चामड्याची आसक्ती सोडली आणि श्री राम किंवा देवाच्या नावावर लक्ष केंद्रित केले तर तो कोणताही भवसागर पार करेल.

काम क्रोध मद लोभ की जौ लौं मन में खान ।

तौ लौं पण्डित मूरखौं तुलसी एक समान ।।

या दोह्याद्वारे तुलसीदास जी समजावून सांगतात की, जोपर्यंत माणसाच्या आत वासना, लोभ, क्रोध आणि अहंकार या भावना जागृत असतात, तोपर्यंत मूर्ख आणि ज्ञानी यांच्यात फरक नाही.