स्वातंत्र्याची 75 वर्षे: मॅडम भिकाजी कामा यांनी प्रथमच परदेशी भूमीवर भारताचा ध्वज फडकावला

जर्मनीतील स्टडगार्ड येथे झालेल्या आंतरराष्ट्रीय काँग्रेसमध्ये देशाचा झेंडा फडकवणाऱ्या महिला म्हणून मॅडम भिकाजी कामा यांचे नाव घेतले जाते. ही परिषद 21 ऑगस्ट 1907 रोजी झाली. यानंतर क्रांतिकारी महिला म्हणून मॅडम भिकाजी कामा यांचे नाव नोंदवले गेले. भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्याला आंतरराष्ट्रीय स्तरावर बळ देण्याचे काम त्यांनी केले होते. त्या ध्वजाचा आकार तिरंग्यासारखाच होता. त्यांची क्रांतिकारी वृत्ती पाहून इंग्रज सरकारची तारांबळ उडाली. 1913 मध्ये ब्रिटिश सरकारने मॅडम कामा यांना क्रांतिकारी चळवळ म्हणून मान्यता दिली.

मादाम भिकाजी कामा यांचा जन्म 24 सप्टेंबर 1861 रोजी पारशी कुटुंबात झाला. त्यांचे वडील देशातील मोठे उद्योगपती होते. मॅडम कामा यांना इंग्रजी भाषेबरोबरच अनेक भाषांचे ज्ञान होते. मॅडम कामा या लहानपणापासूनच मुक्त विचारसरणीच्या होत्या. मादाम कामा या स्त्री शिक्षणाच्या खंबीर समर्थक होत्या. महिलांशिवाय भारतीय स्वातंत्र्य चळवळ यशस्वी होऊ शकत नाही, असा त्यांचा विश्वास होता. इजिप्तमधील एका परिषदेत मॅडम भिकाजी कामा म्हणाल्या की, महिला शिक्षित झाल्याशिवाय येणारी पिढी सुशिक्षित बनवू शकणार नाही, असे ते म्हणाल्या.

1896 मध्ये मुंबईत प्लेगच्या भयंकर महामारीमुळे संपूर्ण देशात हाहाकार माजला होता. मॅडम कामा यांनी मुंबईतील प्लेग रुग्णांची सेवेत काम केले. त्यांनी रुग्णांची सेवा केली. मॅडम कामा 1902 मध्ये लंडनला गेल्या. तेथे त्यांनी भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीचा प्रकाश जागवण्याचे काम केले. दादाभाई नौरोजींसोबत त्यांनी लंडनमध्ये काम केले. या काळात ब्रिटीश सरकारने कामा यांच्या हत्येची योजनाही आखली, पण ही माहिती मिळताच त्या फ्रान्सला गेल्या आणि तिथल्या ब्रिटिश सरकारविरुद्ध लढत राहिल्या. फ्रान्समध्ये राहून त्या स्वातंत्र्यसैनिकांच्या खेळण्यांमध्ये रिव्हॉल्व्हर लपवून भारतात पाठवायच्या.

परदेशी भूमीवर प्रथमच तिरंगा फडकवण्यात आला

मादाम भिकाजी कामा या देशाच्या पहिल्या महिला स्वातंत्र्यसैनिक आहेत, ज्यांनी परदेशी भूमीवर भारताचा राष्ट्रध्वज फडकवला. 21 ऑगस्ट 1907 रोजी जर्मनीतील स्टुटगार्ट येथे काँग्रेसच्या अधिवेशनात त्यांनी भारतीय ध्वज सारखा ध्वज फडकावला. 35 वर्षे परदेशी भूमीवर राहून मादाम कामा यांनी भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीची ज्योत तेवत ठेवली. 1936 मध्ये वयाच्या 74 व्या वर्षी त्यांचे निधन झाले.