indian railway | science
indian railway | scienceTeam lokshahi

बारीक रुळांवरून न घसरता ट्रेन कशी धावते? त्यामागील विज्ञान जाणून घ्या

ट्रेन न घसरता कशी धावते
Published by :
Shubham Tate

Indian Railway : विज्ञानाने काय शक्य नाही. विमान प्रवासापासून ते अंतराळातील रहस्यांपर्यंत, विज्ञानाने मानवासाठी सर्वकाही शक्य केले आहे. यातून माणूस असे कारनामे करतो, ज्याला पाहून मनात आश्चर्य आणि प्रश्नही निर्माण होतात. रुळांवरून धावणारी ट्रेन पाहिल्यावर असाच एक प्रश्न मनात येतो की इतक्या बारीक रुळांवर ट्रेन न घसरता कशी धावते. (indian railway train runs indiscriminately tracks without slipping science)

indian railway | science
75 वर्षांपूर्वी भारताची अशी झाली फाळणी, लाखो लोकांना बसला फटका

ट्रेन न घसरता कशी धावते

रेल्वे रुळावरून न घसरता धावण्यामागे वैज्ञानिक तंत्र आहे. यामध्ये भौतिकशास्त्राच्या अंतर्गत घर्षणाच्या नियमाची काळजी घेतली जाते. ट्रेनचा वेग अपघात होणार नाही अशा प्रकारे नियंत्रित केला जातो. ट्रेनच्या दोन्ही बाजूंचे पार्श्व बल एका विशिष्ट मर्यादेत राहते. जोपर्यंत पार्श्व बल उभ्या बलाच्या 30 किंवा 40 टक्क्यांपेक्षा जास्त होत नाही. तोपर्यंत रेल्वे रुळावरून घसरण्याचा धोका नाही. ही पातळी राखण्यासाठी वैज्ञानिक पद्धती वापरल्या जातात. ट्रेनला अपघातापासून वाचवण्यासाठी, कमाल क्षमतेपेक्षा कमी वेगाने चालवली जाते.

indian railway | science
लाल किल्ल्यावर ध्वजारोहणाची सुरुवात कशी झाली? स्वातंत्र्य दिनाचा इतिहास आणि महत्त्व जाणून घ्या

सुरक्षा मानकांची काळजी घेतली जाते

ट्रेन घसरण्याची आणि अपघाताची शक्यता टाळण्यासाठी सर्व सुरक्षा निश्चित करण्यात आली आहेत. जे ट्रॅक टाकतानाही पाळले जाते. याशिवाय ट्रेन चालवणाऱ्या चालकाला आवश्यक प्रशिक्षण आणि सूचनाही दिल्या जातात. रेल्वेकडून वेळोवेळी ट्रॅकची तपासणी आणि देखभाल केली जाते. काही दोष असल्यास, ट्रॅक दुरुस्त केले जातात. जेणेकरून ट्रेन धावत राहते.

चुकीमुळे मोठा अपघात होतो

ट्रेन कधी रुळावरून घसरत नाही असे नाही. अनेकदा रेल्वे अपघाताच्या बातम्या पाहायला मिळतात. यापैकी, रुळावरून घसरण्याच्या घटनांचे कारण ठरलेल्या वेगाचे उल्लंघन किंवा काहीवेळा ट्रॅकमध्ये दोष आहे. अलीकडच्या काळात रेल्वे रुळ घसरण्याच्या घटना कमी झाल्या आहेत.

logo
Lokshahi Marathi
www.lokshahi.com