दूध हे एक संपूर्ण अन्न मानले जाते ज्यामध्ये आपल्या शरीराला आवश्यक असलेले सर्व पोषक घटक असतात. जसे की कॅल्शियम, प्रथिने, कर्बोदके, जीवनसत्त्वे, खनिजे आणि चरबी जे अनेक आरोग्यदायी फायदे देतात. दुधामध्ये कॅल्शियम आणि व्हिटॅमिन डी असते ज्यामुळे मुलांच्या शरीराचा विकास होण्यास मदत होते. दूध अनेक प्रकारांत येते, त्यापैकी सर्वात सामान्य म्हणजे गाय आणि म्हशीचे दूध. आई या नात्याने, तुमच्या बाळासाठी कोणते दूध सर्वोत्तम आहे याचा तुम्हाला नेहमी प्रश्न पडतो. तर जाणून घेऊया-
गाईच्या दुधात म्हशीच्या दुधापेक्षा कमी फॅट असते जे सहज पचवता येते. गाईचे दूध म्हशीच्या दुधापेक्षा घट्ट आणि मलईदार असते. परिणामी, दही, पनीर, खीर, कुल्फी आणि तूप यासारखे जड अन्नपदार्थ गाईच्या दुधापासून बनवले जातात. रसगुल्ला, रसमलाई यांसारखी मिठाईही गायीच्या दुधापासून बनवली जाते. गाईच्या दुधापेक्षा म्हशीच्या दुधात 11 टक्के जास्त प्रथिने असतात. लिपिड्ससारखी प्रथिने नवजात मुलांसाठी पचणे कठीण असते. 1 वर्षाच्या बाळासाठी गाईचे दूध अधिक फायदेशीर असण्याचे हे आणखी एक कारण आहे.
म्हशीच्या दुधात गाईच्या दुधापेक्षा जास्त फॅट असते. हेच कारण आहे की गायीच्या दुधात पातळ सुसंगतता असते. दुसरीकडे, म्हशीच्या दुधात जास्त फॅट असते आणि त्यात सातत्य जास्त असते. गाईच्या दुधात 3-4 टक्के फॅट असते, तर म्हशीच्या दुधात 7-8 टक्के फॅट असते. परिणामी, एक वर्षापेक्षा कमी वयाच्या मुलांसाठी गाईच्या दुधाला म्हशीच्या दुधापेक्षा प्राधान्य दिले जाते, कारण ते शोषण्यास आणि पचण्यास जास्त वेळ लागतो. बाळाला दिवसातून तीन कपपेक्षा जास्त दूध देऊ नका. हे महत्वाचे आहे की दुधाव्यतिरिक्त, काही ठोस अन्न आपल्या बाळाला दिले पाहिजे कारण तो ते जास्त पचवू शकत नाही.
कोणते दूध चांगले आहे?
गाईचे दूध किंवा म्हशीचे दूध लहान मुलांसाठी चांगले आहे की नाही हे ठरवताना, सुरुवातीला गाईचे दूध चांगले असते कारण म्हशीच्या दुधात चरबीचे प्रमाण जास्त असते आणि ते पचायला कठीण असते. म्हशीच्या दुधाला प्राधान्य दिले जाऊ शकते कारण त्यात गाईच्या दुधापेक्षा जास्त फॅट, प्रोटीन, कॅल्शियम आणि कॅलरीज असतात. त्यामुळे ते अधिक पौष्टिक आहे. मुलांना ते पचणे कठीण होऊ शकते. गाईचे दूध अधिक सहज पचण्याजोगे असते आणि बाळाला हायड्रेट ठेवते.