जिल्ह्यात 21 वी पशुगणना 31 मार्च रोजी पूर्ण झाली असून, या गणनेत मोठ्या प्रमाणात पशुधन घटल्याचे स्पष्ट झाले आहे. प्राप्त माहितीनुसार, मागील म्हणजेच 20 व्या पशुगणनेच्या तुलनेत यावेळी जवळपास 2 लाख पशुधनाने घट झाली आहे. जिल्हा प्रशासनाने संबंधित अहवाल राज्य व केंद्र शासनाकडे सादर केला आहे.
मागील गणनेनुसार जिल्ह्यात 11 लाख 48 हजार 283 पशुधन होते, तर यंदा केवळ सव्वाआठ लाखांवर नोंद झाली आहे. म्हणजेच गाय, म्हैस, शेळी, मेंढी यांच्यासह गाढव आणि कोंबड्या-बदक यांची संख्या देखील कमी झाली आहे.
घटण्यामागील कारणं :
पशुपालकांमध्ये असलेली वाढती उदासीनता, चारा-पाण्याची टंचाई, दूध उत्पादनात घट, दुधाला मिळणारा कमी दर, आणि शेतीसाठी उपलब्ध क्षेत्र कमी होत चालल्यामुळे ग्रामीण भागातील तरुणांचा शहरांकडे झुकाव वाढला आहे. या सर्व कारणांनी पशुपालनाला मागणी कमी झाल्याचे सांगितले जात आहे.
तांत्रिक प्रगतीचा वापर :
या वर्षीच्या पशुगणनेत अॅपच्या माध्यमातून डेटा नोंदवण्यात आला. जिल्ह्यातील 1365 गावं, 244 नागरी वॉर्ड, आणि 7 लाख 61 हजार 312 कुटुंबांच्या घरी जाऊन प्रगणकांनी नोंदी घेतल्या.
पशुगणनेचा उद्देश :
केंद्र सरकार दर 5 वर्षांनी पशुगणना करत असते. या माध्यमातून पशुधन क्षेत्राच्या शाश्वत वाढीसाठी धोरण ठरवणे, योजनांची आखणी, तसेच जनावरांच्या अन्न व पोषण सुरक्षेचे व्यवस्थापन हे उद्दिष्ट असते.
निष्कर्ष :
या पशुगणनेतील आकडेवारी चिंताजनक आहे. ग्रामीण अर्थव्यवस्थेचा एक महत्वाचा आधार असलेल्या पशुपालन क्षेत्राकडे लक्ष देणे आणि शाश्वत धोरणे राबवणे काळाची गरज आहे.