निवृत्तीनंतरचं आयुष्य शांत, स्थिर आणि आर्थिकदृष्ट्या सुरक्षित राहावं यासाठी योग्य प्लॅनिंग अत्यंत महत्त्वाचं आहे. पण अनेकदा चुकीच्या निर्णयांमुळे वर्षानुवर्षे साठवलेली बचत काही वेळातच संपुष्टात येते. त्यामुळे निवृत्तीचा आराखडा तयार करताना कोणत्या गोष्टी टाळल्या पाहिजेत, हे जाणून घेणं गरजेचं आहे.
१. निवृत्तीनंतरचा खर्च ठरवण्याकडे दुर्लक्ष
अनेक लोक निवृत्तीनंतर किती पैसा, कधी आणि कुठे वापरायचा याची कोणतीही पूर्वतयारी करत नाहीत. सुरुवातीच्या काही वर्षांत मोठ्या प्रमाणात खर्च होतो आणि पुढची वर्षं आर्थिक अडचणीत जातात. त्यामुळे खर्चाचं नियोजन आधीच करून स्पष्ट अंदाज तयार करणं आवश्यक आहे.
२. सर्व निधी वार्षिकी योजनांत अडकवणे
सतत मिळणाऱ्या उत्पन्नाच्या आशेने अनेकजण आपली सर्व बचत वार्षिकी योजनांत गुंतवतात. पण हे नेहमी फायदेशीर ठरत नाही. कारण अशा योजनांमध्ये पैसे दीर्घकाळ लॉक होतात आणि अचानक पैशांची गरज भासल्यास ते सहजपणे मिळत नाहीत. त्यामुळे गुंतवणुकीत विविधता ठेवणं उत्तम.
३. शेअर बाजारापासून पूर्ण दूर जाणे
सेवानिवृत्तीनंतर काही लोक जोखमीच्या भीतीने शेअर गुंतवणूक बंद करतात. पण योग्य प्रमाणात गुंतवणूक चालू ठेवली तर दीर्घकालीन नफा मिळू शकतो. आपल्या एकूण रकमेपैकी १०–१५% हिस्सा इक्विटीत ठेवणं फायदेशीर ठरू शकतं, तर उरलेली रक्कम सुरक्षित पर्यायांमध्ये ठेवली तरी चालेल.
४. वैद्यकीय खर्चांकडे दुर्लक्ष
वृद्धापकाळात उपचारांसाठी मोठ्या रकमेची गरज भासू शकते. त्यामुळे आरोग्यविमा असणे अत्यावश्यक आहे. शिवाय, तातडीच्या प्रसंगी वापरता येईल अशी काही रक्कम तरतुदीत ठेवणंही आवश्यक आहे.
५. अतिप्रमाणात मालमत्तेत गुंतवणूक
रिअल इस्टेट हा चांगला पर्याय असला तरी सर्व बचत त्यात गुंतवणं चुकीचं ठरू शकतं. मालमत्ता लगेच विकली जात नाही आणि दुरुस्ती-विकासावरही खर्च येतो. त्यामुळे आपत्कालीन परिस्थितीत पैसे मिळवणं कठीण होऊ शकतं.
निवृत्तीचं योग्य नियोजन म्हणजे फक्त बचत नव्हे, तर स्मार्ट आर्थिक निर्णयांचं एकत्रीकरण आहे. गुंतवणूक विविध ठिकाणी केल्यास आणि खर्चांबाबत योग्य आकलन ठेवल्यास निवृत्तीनंतरचं आयुष्य अधिक सुरक्षित आणि निर्धास्त बनू शकतं.