अक्षय तृतीया हा हिंदू धर्मातील एक अत्यंत पवित्र आणि शुभ दिवस मानला जातो. अक्षय तृतीया हा साडेतीन शुभ मुहूर्तापैकी एक आहे. "अक्षय" म्हणजे कधीही क्षय न होणारे, आणि "तृतीया" म्हणजे हिंदू पंचांगानुसार वैशाख महिन्यातील तिसरा दिवस. या दिवशी केलेले पुण्यकर्म, दान, पूजन अथवा खरेदी शाश्वत समृद्धी आणते, असा श्रद्धेचा विश्वास आहे.
अक्षय तृतीयेचे धार्मिक व सांस्कृतिक महत्व
शुभ आरंभाचा दिवस : नवा व्यवसाय, बांधकामाचा प्रारंभ, शिक्षणाची सुरुवात किंवा विवाह यांसारख्या कार्यांसाठी अक्षय तृतीया अत्यंत शुभ मानली जाते.
धार्मिक कथा : याच दिवशी भगवान श्री परशुरामांचा जन्म झाला, तसेच महाभारतातील अखंड धान्यपात्र (अक्षय पात्र) पांडवांना प्राप्त झाले अशी आख्यायिका आहे.
दानधर्माचे विशेष महत्त्व : या दिवशी अन्न, वस्त्र, सुवर्ण आणि जलदान केल्याने अनंत गुणिले पुण्य प्राप्त होते, असे धर्मग्रंथ सांगतात.
सोने खरेदीची परंपरा
अक्षय तृतीया आणि सोने खरेदी यांचा अतूट संबंध आहे. या दिवशी सोनं विकत घेणं हे समृद्धीचे आणि स्थायित्वाचे प्रतीक मानलं जातं. सोनं म्हणजे केवळ ऐश्वर्याचं नव्हे तर देवतेचं रूप, अशी धारणा आहे. त्यामुळे सोनं विकत घेतल्याने घरात लक्ष्मीचा वास होतो. नवीन दागिने किंवा सोन्याच्या वस्तू खरेदी करून ते पूजन केलं जातं. बिझनेस इन्व्हेस्टमेंट किंवा आर्थिक गुंतवणुकीला शुभ प्रारंभ करण्यासाठीही हा दिवस निवडला जातो.
आधुनिक काळात अक्षय तृतीया
आजच्या काळातही, पारंपरिक श्रद्धा आणि आधुनिक गरजा यांचा सुंदर मिलाफ अक्षय तृतीया साजरी करताना दिसतो. ऑनलाईन सोने खरेदी, इलेक्ट्रॉनिक वस्तूंच्या ऑफर्स आणि विविध इन्व्हेस्टमेंट स्कीम्स या दिवशी जाहीर होतात. मूळ भावना मात्र तीच आहे.