ओडिशाला इलेक्ट्रॉनिक्स उत्पादन केंद्र म्हणून विकसित करण्याच्या दिशेने मोठी पावले उचलत, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या अध्यक्षतेखालील केंद्रीय मंत्रिमंडळाने मंगळवारी इंडिया सेमीकंडक्टर मिशन (ISM) अंतर्गत दोन सेमीकंडक्टर प्रकल्पांना हिरवा कंदील दिला. हे प्रकल्प भुवनेश्वर येथे उभारले जाणार असून, राज्याच्या चिप उत्पादन क्षेत्रातील पहिल्या मोठ्या गुंतवणुकीची नोंद करतील.
ओडिशातील या दोन युनिट्ससह देशभरात 4 प्रकल्पांना मंजुरी मिळाली असून, एकूण गुंतवणूक 4,600 कोटी रुपयांपर्यंत पोहोचेल. यामुळे ओडिशा, सेमीकंडक्टर प्रोत्साहनाचा लाभ घेणाऱ्या निवडक राज्यांच्या यादीत दाखल झाले आहे. देशातील ISM समर्थित प्रकल्पांची संख्या आता 6 राज्यांतील 10 वर पोहोचली असून, एकत्रित गुंतवणूक 1.60 लाख कोटी रुपयांवर गेली आहे.
पहिला प्रकल्प SiCSem प्रायव्हेट लिमिटेड आणि यूके-स्थित Class-SiC Wafer Fab Ltd यांच्या सहकार्याने, भुवनेश्वरच्या इन्फो व्हॅली येथे भारतातील पहिले व्यावसायिक सिलिकॉन कार्बाइड (SiC) सेमीकंडक्टर फॅब्रिकेशन युनिट स्थापन करणार आहे. वार्षिक उत्पादन क्षमता 60,000 वेफर्स आणि 96 दशलक्ष पॅकेजिंग युनिट्स असलेली ही सुविधा संरक्षण, इलेक्ट्रिक वाहने, अक्षय ऊर्जा, रेल्वे आणि सौर ऊर्जा क्षेत्रातील उच्च-शक्ती आणि कार्यक्षमतेसाठी आवश्यक चिप्स तयार करेल. हा प्रकल्प भारताला कंपाऊंड सेमीकंडक्टर उत्पादनात जागतिक नकाशावर नेण्यास मदत करेल.
दुसरा प्रकल्प 3D Glass Solutions Inc. कडून उभारला जाईल, जो प्रगत पॅकेजिंग व एम्बेडेड ग्लास सब्सट्रेट उत्पादनावर लक्ष केंद्रित करेल. येथे दरवर्षी 69,600 ग्लास पॅनेल सब्सट्रेट्स, 50 दशलक्ष असेंबल्ड युनिट्स आणि 13,200 3D हेटेरोजेनिअस इंटिग्रेशन (3DHI) मॉड्यूल्स तयार केले जातील. या उत्पादनांचा वापर AI, उच्च-कार्यक्षमता संगणन, संरक्षण, ऑटोमोटिव्ह इलेक्ट्रॉनिक्स आणि फोटोनिक्समध्ये होईल.
मुख्यमंत्री मोहन चरण माझी यांनी या निर्णयाचे स्वागत करत, “राज्याच्या औद्योगिक व तांत्रिक प्रगतीसाठी हा गेम-चेंजर ठरेल,” असे सांगितले. त्यांनी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि केंद्रीय मंत्री अश्विनी वैष्णव यांचे विशेष आभार मानले.
ओडिशासह, मंत्रिमंडळाने आणखी दोन प्रकल्पांना मंजुरी दिली आहे – पंजाबमधील मोहाली येथे Continental Device India Pvt. Ltd. (CDIL) च्या डिस्क्रिट सेमीकंडक्टर उत्पादन विस्तारास, आणि आंध्र प्रदेशातील ASIP Technologies व दक्षिण कोरियाच्या APACT Co. Ltd. च्या भागीदारीतील नवीन युनिटस, जे मोबाइल, ऑटो इलेक्ट्रॉनिक्स आणि सेट-टॉप बॉक्ससाठी चिप्स तयार करेल.
या 4 प्रकल्पांमुळे 2,000 हून अधिक कुशल नोकऱ्या निर्माण होतील, स्थानिक पुरवठा साखळींना चालना मिळेल, तसेच हजारो अप्रत्यक्ष रोजगाराच्या संधी निर्माण होतील. सरकारने स्पष्ट केले की, हे प्रकल्प देशातील चिप डिझाइन क्षमतांना बळकट करतील, ज्यासाठी 278 शैक्षणिक संस्था व 72 स्टार्टअप्सना डिझाइन इन्फ्रास्ट्रक्चर उपलब्ध करून दिले आहे. आतापर्यंत 60,000 विद्यार्थ्यांनी प्रतिभा विकास कार्यक्रमाचा लाभ घेतला आहे.
पूर्व भारतातील ओडिशाचा सेमीकंडक्टर नकाशात समावेश, देशाच्या वाढत्या तंत्रज्ञान परिसंस्थेत नव्या अध्यायाची सुरुवात ठरणार आहे.