आज श्रावण महिन्यातील दुसरा सोमवार असून, देशभरातील भाविक आजचा दिवस महत्त्वाच्या धार्मिक श्रद्धेने साजरा करत आहेत. या पवित्र श्रावण महिन्यातील प्रत्येक सोमवारी "शिवामूठ" अर्पण करण्याची परंपरा आहे, ज्यामध्ये विशिष्ट धान्ये भगवान शंकराला अर्पण केली जातात.
श्रावण 2025 मध्ये पाच सोमवार आहेत, त्यामुळे या महिन्याचे धार्मिक महत्त्व अधिक वाढले आहे. प्रत्येक सोमवारी वेगवेगळ्या धान्यांची शिवामूठ पूजेनंतर अर्पण केली जाते.
श्रावण 2025 मध्ये कोणत्या सोमवारी कोणती शिवामूठ?
पाचही श्रावणी सोमवारी अर्पण केली जाणारी धान्ये खालीलप्रमाणे:
पहिला सोमवार – 28 जुलै : तांदूळ
दुसरा सोमवार – 4 ऑगस्ट : तीळ
तिसरा सोमवार – 11 ऑगस्ट : मूग
चौथा सोमवार – 18 ऑगस्ट : जव
पाचवा सोमवार – 25 ऑगस्ट : हरभरा
ही शिवामूठ अर्पण करण्याआधी पारंपरिक पूजन केले जाते, ज्यामध्ये बिल्वपत्र, दूध, व मंत्रोच्चार करून महादेवाची पूजा केली जाते.
घरच्या घरी शिवपूजन कसे करावे?
श्रद्धावानांनी शक्य असल्यास घरात शिवलिंग स्थापित करून त्याचे स्नान, अलंकरण व पूजा करावी. जर शिवलिंग उपलब्ध नसेल, तर भगवान शंकराचा फोटो पूजनासाठी वापरावा. किंवा एक स्वच्छ पाटावर शिवलिंगाचे चित्र काढून त्याची भक्तिभावाने पूजा करावी.
या काळात "ॐ नमः शिवाय" या मंत्राचा जप फार पुण्यदायक मानला जातो.
शिवामूठ व्रत : विवाहानंतरची परंपरा
शिवामूठ व्रत ही परंपरा विशेषतः विवाहानंतर पहिल्या पाच वर्षांपर्यंत पाळली जाते. प्रत्येक वर्षी श्रावण महिन्यातील सोमवारी वेगवेगळ्या धान्यांनी शंकराची पूजा केली जाते. हे व्रत सौख्य, समृद्धी व पतीच्या आयुष्यासाठी केले जाते.
श्रावण 2025 मधील सण आणि व्रते
श्रावणी सोमवार व्यतिरिक्त, या पवित्र महिन्यात अनेक धार्मिक सण व व्रते साजरी होतात:
नागपंचमी
मंगळागौर पूजन
गोकुळाष्टमी
नारळी पौर्णिमा
रक्षाबंधन
श्रावण शुक्रवार व्रत
श्रावण महिन्यातील प्रत्येक सोमवार "श्रावणी सोमवार व्रत" म्हणून साजरा केला जातो. विशेषतः महाराष्ट्रात, हजारो भाविक उपवास, मंदिरभेटी व शिवपूजन करून हा दिवस भक्तिभावाने पार पाडतात.