कर आणि इमिग्रेशन कंसल्टन्सी नॉमेड कॅपिटलिस्टने जगातील शक्तीशाली पासपोर्टची लिस्ट जारी करण्यात आली आहे. यावेळी आयर्लंडचा पासपोर्ट पहिल्या क्रमांकावर आहे. मात्र भारत अजूनही मागे असलेला दिसून आला. या लिस्टमध्ये एकूण 199 देशांच्या पासपोर्टचे विश्लेषण करण्यात आले आहे. त्याचप्रमाणे पाकिस्तानचा पासपोर्ट आजही सर्वात खालच्या स्थानी आहे.
CNBCच्या मते, नोमॅड कॅपिटलिस्टची पद्धत इतर रँकिंगपेक्षा वेगळी आहे. साधारणपणे पासपोर्टची ताकद किती देशांना व्हिसा-मुक्त प्रवासाची परवानगी देते यावरच मोजली जाते, परंतु दरवर्षी नोमॅड पासपोर्ट इंडेक्स देखील जगात देशांचा प्रभाव कसा बदलतो आहे हे पाहतो.
नोमॅड कॅपिटलिस्ट पाच मोठ्या घटकांच्या आधारे पासपोर्टची क्रमवारी लावतात:
व्हिसा मुक्त प्रवास – 50 %
कर प्रणाली - 20 %
जगातील देशाची प्रतिमा – 10 %
दुहेरी नागरिकत्व सुविधा – 10 %
वैयक्तिक स्वातंत्र्य - 10 %
या सर्व गोष्टी लक्षात घेऊन दरवर्षी पासपोर्टची ताकद मोजली जाते.
पासपोर्टचे मूल्यांकन करण्यासाठी नोमॅड कॅपिटलिस्ट सरकारी डेटा, रिअल-टाइम बुद्धिमत्ता आणि 199 देश आणि प्रदेशांमधील संशोधनावर अवलंबून आहे. पासपोर्ट रँक करण्यासाठी मोबिलिटी स्कोअर वापरला जातो, जे पासपोर्टसह प्रवास करणे किती सोपे आहे हे दर्शवते.
पासपोर्टचे मूल्यांकन करण्यासाठी नोमॅड कॅपिटलिस्ट सरकारी डेटा, रिअल-टाइम बुद्धिमत्ता आणि 199 देश आणि प्रदेशांमधील संशोधनावर अवलंबून आहे. पासपोर्ट रँक करण्यासाठी मोबिलिटी स्कोअर वापरला जातो, जे पासपोर्टसह प्रवास करणे किती सोपे आहे हे दर्शवते.
नोमॅड कॅपिटलिस्ट इंडेक्स 2025 नुसार, आयर्लंडचा पासपोर्ट जगातील सर्वात मजबूत मानला गेला आहे. आयरिश नागरिकांना संपूर्ण EU आणि विशेषत: UK मध्ये मुक्तपणे जगण्याचे आणि काम करण्याचे स्वातंत्र्य आहे, जे त्याचे सर्वात मोठे सामर्थ्य आहे. सर्वात मजबूत पासपोर्ट असलेले शीर्ष 10 देश आहेत:आयर्लंड (पहिला), स्वित्झर्लंड (दुसरा), ग्रीस (दुसरा), पोर्तुगाल (4वा), माल्टा (5वा), इटली (5वा), लक्झेंबर्ग (7वा), फिनलँड (7वा), नॉर्वे (7वा), संयुक्त अरब इमरत, न्यूझीलंड आणि आइसलँड (तीघेही 10व्या क्रमांकावर).
नोमॅड कॅपिटलिस्ट पासपोर्ट इंडेक्स 2025 मध्ये भारत 148 व्या क्रमांकावर आहे, जो तो कोमोरोससह सामायिक करतो. भारताला एकूण 47.5 गुण मिळाले, जे पुढीलप्रमाणे आहेत.
कर प्रणाली – 20 गुण
ग्लोबल पर्सेप्शन – 20 गुण
दुहेरी नागरिकत्व सुविधा – 20 गुण
वैयक्तिक स्वातंत्र्य – 20 गुण
गेल्या वर्षी, भारत 147 व्या क्रमांकावर होता, याचा अर्थ या वर्षी त्याच्या क्रमवारीत थोडी घसरण झाली आहे. याशिवाय, हेन्ले पासपोर्ट इंडेक्समध्ये भारताची क्रमवारी 80 व्या क्रमांकावरून 85 व्या स्थानावर आली आहे. हा निर्देशांक इंटरनॅशनल एअर ट्रान्सपोर्ट असोसिएशन (IATA) च्या डेटावर आधारित आहे.