मकर संक्रांतीचा सण भारताच्या जवळपास सर्वच भागात मोठ्या थाटामाटात साजरा केला जातो. यावर्षी 15 जानेवारी 2023 रोजी हा सण भारतात साजरा केला जाणार आहे. या शुभदिवसाच्या शुभ मुहूर्तावर सूर्याची उपासना करणे आणि गंगेत स्नान करणे हेही अत्यंत महत्त्वाचे मानले जाते. पण मकरसंक्रांतीच्या दिवशी पतंग उडवण्यामागे कोणती श्रद्धा आहे, आम्ही तुम्हाला मकर संक्रांतीच्या शुभ मुहूर्तावर पतंग उडवण्यामागील कथा काय आहे आणि कोणत्या राज्यात त्याचे महत्त्व सर्वाधिक आहे हे सांगणार आहोत.
मकर संक्रांतीच्या दिवशी पतंग उडवण्यामागे धार्मिक आणि वैज्ञानिक असे दोन्ही महत्त्व आहे. सर्वप्रथम त्याचे धार्मिक महत्त्व जाणून घेऊया. पौराणिक कथेनुसार, मकर संक्रांतीच्या दिवशी पतंग उडवण्याची परंपरा भगवान रामाशी संबंधित आहे. असे मानले जाते की भगवान रामाने मकर संक्रांतीच्या दिवशी आकाशात पतंग उडवण्याची परंपरा सुरू केली. दुसर्या एका आख्यायिकेनुसार असे सांगितले जाते की, जेव्हा भगवान रामाने पतंग उडवला तेव्हा तो पतंग इंद्रलोकात गेला. यानंतर मकर संक्रांतीच्या दिवशी जवळपास सर्वत्र पतंग उडवण्याची प्रथा सुरू झाली. पतंगबाजीलाही नवीन पिकाच्या अनुषंगाने पाहिले जाते.
धार्मिक महत्त्व जाणून घेतल्यानंतर आता वैज्ञानिक महत्त्व जाणून घेऊया. असे म्हटले जाते की मकर संक्रांतीच्या दिवशी पतंग उडवल्याने सूर्यापासून शक्ती देखील मिळते, कारण हिवाळ्यात सूर्यप्रकाशात बसणे किंवा खेळणे योग्य मानले जाते. पतंग उडवताना मेंदू आणि शरीराच्या इतर अवयवांचा जसे हातांचा वापर जास्त होतो, त्यामुळे एकप्रकारे व्यायामाची संधीही मिळते. पतंग उडवण्याचे काम बहुतांश तरुण करतात. अशा परिस्थितीत ते त्यांच्यासाठी योग्य मानले जाते.