आज सकाळी, IRCTC (इंडियन रेल्वे केटरिंग अँड टुरिझम कॉर्पोरेशन) च्या शेअरमध्ये अचानक 4% वाढ झाली. IRCTC चा शेअर शुक्रवारी बीएसईवर ७१२ रुपयांवर उघडला आणि अल्पावधीतच ७४६.७५ रुपयांवर पोहोचला. आयआरसीटीसीच्या शेअरमध्ये वाढ होण्याचे कारण म्हणजे कंपनीने आणलेली नवीन योजना. भारतीय रेल्वेची तिकीट बुकिंग शाखा डिजिटल कमाईच्या माध्यमातून 1000 कोटी रुपयांच्या कमाईची योजना आखत आहे. यासाठी आयआरसीटीसीने निविदाही जारी केली आहे. या निविदेत अशा काही गोष्टी आहेत, ज्याबद्दल वापरकर्त्यांच्या मनात गोपनीयता आणि सुरक्षिततेशी संबंधित प्रश्न उपस्थित होत आहेत.
इंटरनेट फ्रीडम फाउंडेशनने यासंबंधी माहिती शेअर केली आहे. निविदेत असे म्हटले आहे की IRCTC एक सल्लागार नियुक्त करेल, जो त्यांना प्रवाशांच्या डेटाची कमाई करण्याचे मार्ग सुचवेल.IRCTC कडे 100TB पेक्षा जास्त वापरकर्त्यांचा डेटा आहे. यामध्ये तिकीट बुक करण्यासाठी कोणाच्या नावापासून ते नंबरपर्यंत सर्व तपशील उपलब्ध आहेत. अशा परिस्थितीत, अनेकांना असे वाटते की सरकार त्यांचे वैयक्तिक तपशील विकून पैसे कमविण्याचा विचार IRCTC करीत आहे.
सरकार प्रवाशांचा वैयक्तिक डेटा विकणार का ?
भारतीय रेल्वेची तिकीट बुकिंग शाखा डिजिटल कमाईच्या माध्यमातून 1000 कोटी रुपयांच्या कमाईची योजना आखत आहे. आपण ते तपशीलवार समजून घेतले पाहिजे. कंपनी या डेटावरील नियंत्रण कधीही सोडणार नाही. म्हणजेच, तुमचा डेटा किंवा IRCTC सह 100TB डेटा कधीही विकला जाणार नाही. किमान आतापर्यंत मिळालेल्या माहितीनुसार तसे समोर आले आहे. कंपनी वेळोवेळी हा डेटा पैसे कमवण्यासाठी वापरेल.
नेमकं काय असतो डेटा ?
तुम्ही ट्रेनमध्ये प्रवास करत आहात.अशा परिस्थितीत तुम्ही आता खाद्यपदार्थ ऑर्डर करण्यासाठी ई-कॅटरिंगचा वापर करता. हे शक्य आहे की पुढच्या वेळी तुम्ही प्रवास कराल तेव्हा तुम्हाला काही ई-कॅटरिंग कंपन्यांकडून सूचना मिळू लागतील जिथून तुम्ही स्वतःसाठी जेवण ऑर्डर करू शकता.
सध्या तुम्ही रेल्वे तिकीट बुकिंगमध्ये IRCTC वापरता. यानंतर तुम्हाला घरी जाण्यासाठी तुमच्या सध्याच्या स्थानकावरून कॅब घ्यावी लागेल का? सर्व लोकांनी ते घेतले नसते, म्हणून काही लोकांनी तसे केले असावे. हे शक्य आहे की काही वेळानंतर तुम्ही स्टेशनवर पोहोचताच तुम्हाला कॅब सूचना किंवा कॉल मिळतील.
IFF ला गोपनीयतेबद्दल चिंता
हा डेटा IRCTC कसा वापरणार हे अद्याप स्पष्ट समोर आलेलं नाही. IRCTC चे म्हणणे आहे की त्यांना प्रवाशांचा अनुभव सुधारायचा आहे. थर्ड पार्टीसोबत डेटा शेअर करून पैसेही कमवणार. अशा परिस्थितीत, IFF (इंटरनेट फ्रीडम फाउंडेशन) वापरकर्त्यांच्या गोपनीयतेबद्दल चिंता व्यक्त करत आहे. डेटा संरक्षण कायदा नसल्यास IRCTC हा डेटा थर्ड पार्टी विक्रेत्यांसोबत कसा शेअर करेल? यापूर्वी आयएफएफने वाहन डेटा बेसबाबत सरकारला पत्रही लिहिले आहे. युजर्सच्या डेटाचा गैरवापर होण्याची भीती इंटरनेट फ्रीडम फाऊंडेशनला आहे.