China Attacks Taiwan 2022 : अमेरिका-चीनमध्ये युद्ध होईल का? मतभेदाचे काय?

China Attacks Taiwan 2022 : तैवानवरून चीन आणि अमेरिका पुन्हा एकदा आमनेसामने आले आहेत. चीनच्या धमकीनंतरही अमेरिकेच्या सभागृहाच्या अध्यक्षा नॅन्सी पेलोसी तैवानच्या दौऱ्यावर जात आहेत. पेलोसी यांच्या तैवान भेटीवर चीनने आक्षेप घेतला आहे. चीनने पेलोसीला तैवानला न जाण्याच्या सूचना दिल्या आहेत. अमेरिकेने असे केल्यास त्याला सडेतोड उत्तर दिले जाईल, असे चीनचे म्हणणे आहे. (america house speaker nancy pelosi taiwan visit us china relation)

नॅन्सी पेलोसी सिंगापूर, मलेशिया, दक्षिण कोरिया आणि जपानच्या दौऱ्यावर आहेत. आतापर्यंत त्यांच्या तैवान दौऱ्याबाबत काहीही स्पष्ट झाले नव्हते. पण आता व्हाईट हाऊसने म्हटले आहे की तैवानला भेट देणे हा पेलोसीचा अधिकार आहे. पेलोसी मंगळवारी रात्री तैवानला पोहोचेल. 25 वर्षांनंतर अमेरिकन सरकारी अधिकारी तैवानला जात असताना हे घडत आहे.

गेल्या आठवड्यात चीनचे राष्ट्राध्यक्ष शी जिनपिंग यांनी अमेरिकेचे अध्यक्ष जो बिडेन यांच्याशी फोनवर चर्चा केली. या फोनवर जिनपिंग यांनी बिडेन यांना सांगितले की, अमेरिकेने 'वन-चायना तत्त्व' पाळले पाहिजे. त्याचबरोबर 'जे आगीशी खेळतात, ते स्वतःच जळून जातात', अशी धमकी देताना ते म्हणाले होते. बायडेन यांनी उत्तर दिले की अमेरिकेने तैवानबद्दलचे आपले धोरण बदललेले नाही आणि तैवानमधील शांतता आणि स्थिरता बिघडवण्याच्या एकतर्फी प्रयत्नांना तीव्र विरोध आहे. (Taiwan Military)

त्यामुळे आता लढाई

नॅन्सी पेलोसी यांच्या तैवान भेटीचा चीन तीव्र निषेध करत आहे. चीनच्या परराष्ट्र मंत्रालयाचे म्हणणे आहे की त्यांची अमेरिकेशी सतत चर्चा सुरू आहे. नॅन्सी पेलोसी यांच्या भेटीला आम्ही आमचा विरोध व्यक्त केला आहे. हा एक अतिशय संवेदनशील मुद्दा आहे आणि धोकादायक ठरू शकतो.

चीनच्या परराष्ट्र मंत्रालयाचे म्हणणे आहे की, जर अमेरिका चुकीच्या मार्गावर उभी राहिली तर आम्ही आमचे सार्वभौमत्व आणि सुरक्षा राखण्यासाठी कठोर पावले उचलू. त्याला प्रत्युत्तर म्हणून स्वतंत्र देशाला जे करण्याचा अधिकार आहे ते चीन करेल, अशी धमकी त्यांनी दिली.

याआधी सोमवारी प्रसारमाध्यमांशी संवाद साधताना चीनच्या परराष्ट्र मंत्रालयाचे प्रवक्ते झाओ लिजियान म्हणाले, 'आम्ही पुन्हा एकदा अमेरिकेला स्पष्ट करू इच्छितो की, चीन कोणत्याही घटनेला तोंड देण्यासाठी पूर्णपणे तयार आहे आणि चीनची पीपल्स रिपब्लिक ऑफ लिबरेशन आर्मी गप्प बसणार नाही. आमची सार्वभौमत्व आणि अखंडता टिकवून ठेवण्यासाठी आम्ही कठोर प्रतिकारात्मक उपाययोजना करू.

चीन अमेरिकेशी स्पर्धा करेल का?

चीनच्या या धमक्यांमुळे युद्धाचा धोकाही वाढला आहे. मात्र, चीन फक्त कोल्हे देत असल्याचे तज्ज्ञांचे मत आहे. तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, चीन कधीही अशा लढाईत उतरणार नाही ज्यात तो जिंकू शकत नाही.

अमेरिकेशी युद्ध करण्याऐवजी चीन पेलोसीवर काही निर्बंध लादू शकतो, असे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. तैवानच्या हवाई हद्दीत घुसखोरी करू शकतो. मात्र, भविष्यात अमेरिका आणि तैवानमध्ये युद्ध झाले तर त्याचे कारण तैवान असेल, असेही तज्ज्ञांचे मत आहे. हेच कारण आहे की चीन तैवानशी आता किंवा भविष्यातही लढणार नाही, कारण ती अमेरिकेशी थेट स्पर्धा मानली जाईल.

यावर तैवानचे काय म्हणणे आहे?

अमेरिकी सभागृहाच्या अध्यक्षा नॅन्सी पेलोसी यांच्या भेटीवर तैवानने स्पष्टपणे काहीही सांगितलेले नाही. मात्र, पेलोसी यांच्या तैवान दौऱ्याची तयारी करण्यात आली आहे. चीनच्या धमक्या असूनही पेलोसीच्या भेटीमुळे तैवानही सतर्क आहे. तैवानने येथे लष्कराला अलर्टवर ठेवले आहे.

वृत्तसंस्थेनुसार, चीनच्या धमक्यांना पाहता तैवानने आश्रयस्थान बांधण्यास सुरुवात केली आहे. त्यासाठी भूमिगत कार पार्किंग, भुयारी मार्ग व्यवस्था आणि भूमिगत शॉपिंग सेंटर्सचे रूपांतर निवारागृहांमध्ये करण्यात येत आहे. लोकांना प्रशिक्षणही दिले जात आहे. जेणेकरून परिस्थिती आणखी बिघडली आणि चीनने हवाई हल्ला केला तर लोक तिथे येऊन लपून बसतील.

तैवानची राजधानी तैपेईमध्ये अशा 4,600 हून अधिक आश्रयस्थान बांधले गेले आहेत, जिथे 12 दशलक्षाहून अधिक लोक राहू शकतात. 18 वर्षीय हार्मनी वू यांनी वृत्तसंस्थेला सांगितले की, युद्ध कधी सुरू होईल हे आम्हाला माहीत नाही. अशात जीव वाचवण्यासाठी निवारा खूप महत्त्वाचा आहे.

पण चीन आणि तैवान यांच्यातील मतभेदाचे काय?

चीन आणि तैवानमध्ये वेगळे नाते आहे. चीन तैवानला आपला प्रांत मानतो, तर तैवान स्वतःला स्वतंत्र देश मानतो. दुस-या महायुद्धानंतर दोघांमधील मतभेद सुरू झाले. त्यावेळी चीनच्या मुख्य भूमीवर कम्युनिस्ट पार्टी ऑफ चायना आणि कुओमिंतांग यांच्यात युद्ध सुरू होते.